Dostępność materiałów dydaktycznych

Ze względu na różnego rodzaju obostrzenia spowodowane epidemią biblioteki mają ograniczoną możliwość działania, a osoby zainteresowane korzystaniem ze zbiorów utrudniony dostęp. W związku z powyższym istotne jest szukanie i oferowanie alternatyw.

Materiały od nauczycieli akademickich

Pierwszą są materiały udostępniane i przygotowywane przez nauczycieli akademickich - np. przesyłane prezentacje czy nagrania wykładów, które umożliwiają dokładne zapoznanie się z materiałem, a także powtórkę w dowolnym momencie. Wykładowcy są w posiadaniu wielu pozycji, związanych z prowadzonymi przedmiotami, które również mogą, na prośbę studentów udostępniać.

Bazy online

Wiele bibliotek oferuje studentom nie tylko dostęp do zbiorów stacjonarnych, ale i do różnorodnych baz online. Warto sprawdzić dostępne w ten sposób zasoby na stronie biblioteki swojej uczelni. Dobrą praktykę wprowadziła Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, która zorganizowała szkolenie “Zaloguj się do wiedzy. Praktyczne umiejętności korzystania z e-zbiorów. Książki i czasopisma elektroniczne w sieci UW”, przybliżające wszystkim zainteresowanym członkom społeczności akademickiej możliwości jakie dają bazy online. Inne uczelnie, choć nie oferują specjalistycznych szkoleń, to proponują studentom przejście jeszcze raz szkolenia bibliotecznego, w którym są zawarte podobne informacje, ułatwiające nawigowanie po e-zbiorach i korzystanie z nich.

Skanowanie zbiorów

Niektóre uczelnie deklarują możliwość przesyłania studentom skanów wybranych pozycji. Jest to jednak oferta ograniczona - zarówno liczbowo (np. do 50 stron), jak i w czasie (np. raz na 2 tygodnie) i z pewnością nie wyczerpuje potrzeb studentów. Dobrym pomysłem byłoby stworzenie wspólnej bazy zeskanowanych tekstów, ponieważ tego typu rozwiązanie sprawia, że 15 studentów może poprosić o zeskanowanie dokładnie tego samego fragmentu, który będzie musiał być 15 razy rozesłany. Wspólna baza zeskanowanych tekstów z pewnością zwiększyłaby dostępność ich dla każdego.

Inne możliwości

Studenci w niektórych przypadkach samodzielnie, oddolnie tworzą bazy dostosowane do konkretnego kierunku studiów bądź dzielą się posiadanymi zbiorami. Taki cel ma na przykład oddolna grupa bywalców BUW na portalu społecznościowym. Jak deklarują założyciele: Grupa powstała jako forma samopomocy studenckiej w obliczu braku dostępu do materiałów udostępnianych przez Uniwersytet Warszawskim m.in. w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, w związku z czym udostępnianie materiałów w tej grupie ma charakter dozwolonego użytku w rozumieniu ustawy o Prawie Autorskim z dnia 4 lutego 1994 r.

Inne rozwiązanie wprowadziła Szkoła Główna Handlowa, zakładając dedykowane grupy na Teams dla każdego przedmiotu. W grupach zostały umieszczone niezbędne materiały dydaktycznego, co wydaje się być dla studentów niesamowicie komfortową opcją.

Niezależnie od tego czy inicjatywa jest oddolna, czy pochodzi od władz uczelni - przyświeca jej jedna idea: potrzeba dostępu do materiałów dydaktycznych, umożliwiających realizację programu kształcenia. Warto podjąć decyzję w obrębie uczelni co zrobić, by zapewnić ten dostęp w jak największym stopniu. W sytuacjach trudnych, nie bój się zadzwonić do biblioteki i po prostu poprosić o pomoc. Pandemia od każdego z nas wymaga dużo zaangażowania, dlatego warto pomagać, ale też prosić o pomoc.

W trakcie opracowywania artykułu korzystano z publikacji “Kształcenie zdalne - historia prawdziwa. Oczami studentów” i “Kształcenie zdalne - historia prawdziwa. Oczami samorządów studenckich” oraz z wniosków z prowadzonych w ramach projektu szkoleń z samorządami studenckimi.

Michał Klimczyk, Julia Sobolewska