Komunikacja w trakcie kształcenia zdalnego

Komunikacja jest podstawą naszego funkcjonowania. Podczas zajęć prowadzonych stacjonarnie, chcąc nie chcąc, studenci z racji samej obecności na uczelni pewne komunikaty otrzymywali. Informacje cechowały się też większa stałością - zazwyczaj plan zajęć na dany semestr nie ulegał zmianie i wiadomo było o której i w jakiej sali zastanie się danego nauczyciela akademickiego. Pandemia zmieniła ten stan rzeczy, a jednocześnie zwróciła uwagę społeczności akademickiej na sposób i formę przekazywania informacji.

Z przeprowadzonej ankiety wynika jednoznacznie, że za najbardziej wiarygodne źródła informacji, studenci uważają strony wydziału lub uczelni oraz informacje przekazywane przez skrzynki mailowe uczelni. Nie dziwi to, biorąc pod uwagę zalew fake newsów w marcu 2020 roku, kiedy co chwilę docierały do nas plotki o zamykaniu miast oraz rzekomo prawdziwe relacje koleżanki z Włoch. Postępowanie studentów, którzy uznają za wiarygodne, oficjalne kanały informacyjne, napawa optymizmem.

Nie oznacza to jednak, że uczelnia tylko z tych kanałów powinna korzystać. Oczywiście powinny one służyć jako kanały podstawowe, ale tak naprawdę to tylko od uczelni i relacji władz z samorządem studenckim zależy liczba oraz specyfika prowadzonych kanałów komunikacji.

Wśród przykładowych warto wymienić:

• fanpage uczelni/wydziału - na którym również powinny pojawiać się najważniejsze informacje dotyczące wprowadzanych zmian; wiele uczelni, we współpracy z samorządem studenckim, prowadziło także spotkania online z władzami, transmitowane na żywo, w trakcie których studenci mogli poznać odpowiedzi na nurtujące ich pytania;
• grupy uczelni/wydziałów - przede wszystkim, by system grup działał skutecznie, powinien gdzieś istnieć ich spis, umożliwiający trafienie studentom do odpowiedniej grupy i wymianę informacji; popularną praktyką jest tworzenie grup przez samorządy studenckie, które umieszczają na nich najważniejsze komunikaty;
• maile od samorządu studenckiego - warto, by również przedstawiciele studentów mieli możliwość wysłać wiadomości e-mail na studenckie skrzynki pocztowe, dotyczące chociażby wyborów do samorządu studenckiego czy kwesti związanych z prawami studenta;
• instagram - chociaż to medium wielu osobom kojarzy się głównie z ładnymi obrazkami, to pozwala na dotarcie do wielu osób, dla których facebook stał się nieczytelny i przeładowany; warto pamiętać, że najważniejsze informacje nie tylko powinny być publikowane w formie postów, ale również powtarzane w instastory, co przykuje uwagę większej liczby osób;
• inne media społecznościowe - w zależności od specyfiki uczelni, samorządy studenckie prowadzą kanały także w innych mediach społecznościowych.

Każdy z tych kanałów komunikacji może być wykorzystywany w celu dotarcia do jak największej liczby członków społeczności akademickiej w celu przekazywania aktualnych informacji o sytuacji na uczelni.

Kluczowy w kwestii komunikacji nie jest wybór konkretnego kanału, a przekazywanie rzetelnych informacji, w pełni opisujących sytuację czy przyjęte rozwiązania, ze wskazaniem podstawy prawnej oraz źródła (w przypadku samorządu studenckiego - np. odnośnika do strony lub dokumentu uczelni) Rolą uczelni jest informowanie nie tylko o zmianach w obrębie realizacji programu studiów, ale też o nowych możliwościach (wynikających ze zdalnego sposobu funkcjonowania administracji) składania podań czy o zmianach w systemie pomocy materialnej, wprowadzonych przepisami jednej z tzw. “tarcz”. Jednym ze sposobów przeciwdziałania chaosowi komunikacyjnemu jest wspólne ustalanie strategii informacyjnej przez władze uczelni i samorząd studencki, co często było możliwe dzięki włączeniu przedstawicieli samorządu studenckiego w proces podejmowania decyzji. Zachęcamy, by tego typu działania były jak najczęstszą praktyką, co przyczyni się do poprawy jakości komunikacji i poinformowania wszystkich członków społeczności akademickiej.

W trakcie opracowywania artykułu korzystano z publikacji “Kształcenie zdalne - historia prawdziwa. Oczami studentów” i “Kształcenie zdalne - historia prawdziwa. Oczami samorządów studenckich” oraz z wniosków z prowadzonych w ramach projektu szkoleń z samorządami studenckimi.

Paula Leśniewska, Julia Sobolewska