System wsparcia materialnego studentów w dobie kształcenia zdalnego

System wsparcia materialnego to zarówno świadczenia takie jak: stypendium Rektora, stypendium socjalne, stypendium dla osób z niepełnosprawnościami, zapomoga, jak i możliwość korzystania z domów studenckich, o ile uczelnia takowe posiada.

Stypendia i zapomogi

W związku z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 października 2020 r., na podstawie art. 51b ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce obecnie zapomogi przyznaje rektor. Co istotne - zniesiony został limit dwóch zapomóg w roku akademickim, tak więc studenci mogą korzystać z tej formy wsparcia w razie potrzeby częściej. Jednocześnie przy rozpatrywaniu wniosków o zapomogi nie stosuje się przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego.

Uczelnie, w ocenie studentów, nie poinformowały ich, w skuteczny sposób, o podobnych zmianach, w poprzednim semestrze. Zdaniem Parlamentu Studentów RP, biorąc pod uwagę trudną sytuację na rynku pracy, władze uczelni we współpracy z samorządami studenckimi powinny dołożyć starań, by informacja o zmianach w zakresie przyznawania zapomóg dotarła do wszystkich zainteresowanych - tak samo jak informacja o istniejącym systemie wsparcia materialnego studentów i obecnych rozwiązaniach w zakresie składania wniosków. Warto rozważyć zintensyfikowanie działań, mających na celu promocję istniejących dla studentów w obrębie uczelni możliwości - wysłanie wiadomości pocztą uczelnianą do wszystkich studentów, stworzenie FAQ odnośnie pomocy materialnej lub organizacja rozmowy online z osobami odpowiedzialnymi za rozpatrywanie wniosków to kroki, które nie generują dużych kosztów po stronie uczelni, a mogą znacząco wpłynąć na zwiększenie świadomości o wsparciu materialnym, które uczelnia oferuje.

Ze względu na zajęcia prowadzone zdalnie, które przekładają się na nieobecność studentów w mieście, w którym znajduje się siedziba uczelni, niedopuszczalne jest, by wymagać od studentów osobistego złożenia wniosków. Niektóre szkoły wyższe stosują rozwiązania opierające się na Poczcie Polskiej, co może skutkować opóźnieniami w rozpatrywaniu wniosków - a w konsekwencji w otrzymaniu pomocy przez potrzebującego studenta. Cieszy nas wiele rozwiązań pozwalających składać wnioski online - niektóre uczelnie korzystają ze swoich wewnętrznych systemów, inne korzystają z serwisu ePUAP. Wszystkie te rozwiązania łączy wygoda i komfort studentów.

Domy studenckie

Istnieje wiele sytuacji, w których studenci nie mają możliwości mieszkania w domu rodzinnym bądź taka możliwość jest mało komfortowa - wystarczy praca w okolicy uczelni połączona z dużą odległością od domu rodzinnego lub skomplikowana sytuacja rodzinna, by możliwość skorzystania z domu studenckiego była niezbędna do podjęcia studiów i uzyskania wykształcenia. Stąd cieszy nas fakt, że w semestrze letnim roku akademickiego 2019/2020 duża liczba uczelni umożliwiła studentom pozostanie w domach studenckich w uzasadnionych przypadkach. Bez wątpienia jest to przykład troski o studentów, którzy nie zawsze mają możliwość uczestniczyć w procesie kształcenia z innego miejsca.

Ze względu na epidemię COVID-19 niektóre uczelnie zdecydowały się na zmianę pokojów z dotychczasowych 3-osobowych na 2-osobowe lub 2-osobowych na 1-osobowe. Niestety - w niektórych wypadkach wiąże się to ze znacznym podniesieniem kosztów, które student musi ponieść dodatkowo nie ze swojej winy czy inicjatywy. Stąd tak ważny, omówiony wyżej, system stypendialny, który pozwala niwelować bariery finansowe w tym zakresie.

W trakcie opracowywania artykułu korzystano z publikacji “Kształcenie zdalne - historia prawdziwa. Oczami studentów” i “Kształcenie zdalne - historia prawdziwa. Oczami samorządów studenckich” oraz z wniosków z prowadzonych w ramach projektu szkoleń z samorządami studenckimi.

Paula Leśniewska, Julia Sobolewska